گیتار یک ساز زهی است و از این جهت که سیم‌های آن در اثر ارتعاش تولید صدا می‌کنند متعلق به گروه سازهای کوردوفون می‌باشد. درواقع گیتاری که به شکل امروزی در دسترس است، نتیجه تکامل آن طی قرنهاست.
به نظر می‌رسد که سرچشمه تمام سازهایی که ما به عنوان کوردوفون از آنها یاد میکنیم برگرفته شده از یک کمان موسیقی باشد که تنها یک سیم ساده به دو سر آن متصل بوده است و با کشیدن و رها کردن سیم صدایی در کمان ایجاد می‌شد.
با افزودن سیم‌هایی با اندازه‌های متفاوت به یک جعبه تقویت صدا منجر به اختراع چنگ کمانی گردید. سپس سازی متشکل از مجموعه‌ای از سیم‌ها به نام لیر ظهور کرد که در آن سیم‌هایی به طول مساوی کار گذاشته شد.
لیر در یونان دو نوع بود که یکی لیرا و دیگری کیتارا نام داشت. کیتارا بوسیله رمی‌ها تغییر شکل یافت و نام گیتار نیز از همین کلمه گرفته شده است.
بَربَط یا عود سازی زهی است متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد که در خاورمیانه و کشورهای عربی رایج است. عود از قدیمی‌ترین سازهای شرقی به شمار می‌رود. درباره تاریخ پیدایش و خاستگاه این ساز، نظرات متفاوتی وجود دارد. ریشه این کلمه عربی و چون سطح ساز بربط از چوب پوشیده شده بود، اعراب آن را عود نامیدند.
البته گسترش این ساز در عصر ایران قدیم، باعث شده بسیاری آن را سازی ایرانی بدانند.
"ابوالحسن علی‌بن نافع" نام‌دار به زریاب کبیر و ملقب به بصری موسیقیدان، خواننده و عود نواز ایرانی‌تبار در قرن نهم و ایجاد کننده مکتب موسیقی در "قرطبه" آندلس بود. گفته می‌شود زریاب عود و طرز نواختن آن را به اندلس و سپس به اروپا برد و تکنیک‌های نوازندگی این ساز را نیز کاملا متحول ساخت. زریاب در اسپانیا مورد احترام، و به عنوان یکی از کسانی که موسیقی را در اروپا متحول کرده از او یاد می‌شود.
تا سده چهاردهم سازهایی از خانواده کوردوفون از قبیل: عود، لوت، گیتارا، گیترنه، گیترن، ویهوئلا و ... وجود داشتند.
ویهوئلا یک ساز اسپانیایی بود که با الهام از عود ساخته شده بود. این ساز به دو شکل با انگشت و یا مضراب نواخته می‌شد که از آن نوعی گیتار پدید آمد.
در نیمه سده 18 از گیتارهای گوناگونی مانند: چهارجفت سیم، پنج جفت سیم، شش جفت سیم، هفت جفت سیم و شش تک سیم استفاده می‌شد که رفته رفته گیتارهای جفت سیم محبوبیت خود را از دست دادند و سرانجام گیتار شش تک سیم، جایگزین آن شد و در قرن نوزدهم بود که این ساز به اوج پیشرفت خود رسید.
گیتار فلامنکو با طراحی و ساخت گيتار امروزی در حدود قرن هجدهم توسط "آنتونيو دتورس خارادو" در اسپانیا بنیان نهاده شد. پس از آن سازندگانی دیگری در اروپا با الهام از ایده‌های او به فرم‌های کاملتری در ساخت گیتار کلاسیک و فلامنکو دست پیدا کردند.
معرفی سبک های گیتار
در شروع یادگیری گیتار این سوال به ذهن می رسد که: چه سبکی برای نوازندگی انتخاب کنم؟
بهترین راه برای پاسخ به این سوال شناختن انواع سبک‌های گیتار است.
از دیدگاه‌های مختلفی می‌توان سبک نوازندگی گیتار را دسته بندی نمود. سبک‌هایی که در ایران متداول است، کلاسیک، فلامنکو و پاپ می باشد. در اینجا به این سه نوع موسیقی به طور مختصر می‌پردازیم:
موسیقی کلاسیک
موسیقی کلاسیک یک موسیقی غربی است و می‌توان به دوره‌های سبک‌شناختی زیر تقسیم بندی کرد.
قرون وسطا (1450-450)
رنسانس (1600-1450)
باروک (1750-1600)
کلاسیک (1820-1750)
رمانتیک (1900-1820)
آغاز سده بیستم تا 1950
از 1950 تا امروز
سبک‌های موسیقایی، از عصری به عصر دیگر دگرگون می‌شوند. این دگرگونی‌ها جریانی پیوسته دارند و به این ترتیب هرگونه مرزبندی میان دوره یک سبک و سبک بعدی تقریبی است. همچنین بسیاری از آثار کلاسیک به لحاظ بافت موسیقی در فرم‌های بخصوصی قرار گرفته اند که این فرم‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی دارند.
موسیقی فلامنکو
موسیقی فلامنکو یک موسیقی محلی یا فولکلور "Folklore" (سنتی– مردمی) است که ريشه‌هاي عميقي در ناحيه اَندلُس "Andalusia" دارد و روش فراگیری این نوع موسیقی سینه به سینه می‌باشد.
هنر فلامنکو ساختار پیچیده و عمیقی دارد که تحت تاثیر سبک‌ها و فرهنگ‌های مختلف به شکل امروزی درآمده است و در حال حاضر جزو فرهنگ مردم آن منطقه محسوب می‌شود. ما می‌توانیم در این موسیقی سهمی از موسیقی‌های هندی، عربی، یهودی، یونانی، مور، کاستیان (اسپانیایی) و غیره بیابیم. همچنین بعدها موسیقی آمریکای لاتین و کوبا نیز در شکل‌گیری فلامنکو بی‌تاثیر نبود.
شروع شكل‌گیری هنر فلامنكو را به سال‌های بین قرن هشتم تا پانزدهم میلادی نسبت داد. در گذشته‌های دور، قبل از اینکه فلامنکو اینقدر شهرت پیدا کند، یک نوع موسیقی فولکلور در آندلس وجود داشته که عناصر آن بنیادهای موسیقی فلامنکو بوده است.
عناصر فلامنکو
- آواز
فلامنکو در ابتدا تنها اجرای آواز و همراهی رقص بود که بعدها گیتار به آن اضافه شد. اما امروزه بدلیل اینکه نوازندگان فلامنکو تمایل بیشتری به ترکیب این نوع موسیقی با سایر سبک‌ها دارند و موجب شده که از سازهای متنوع‌تری بهره گیرند.
مهمترین عنصر فلامنکو، سنت آواز‌خوانی آن است. . آواز بقدری مهم است كه به‌عنوان سرچشمه فلامنكو آن را می‌شناسند، بطوریكه نوازندگــی گیتار و رقص نیز از آن تأثیـر مـی‌پذیرند.
- رقص
از دیگر عناصر فلامنکو حرکات دست و پا می‌باشد. این عنصر در فلامنكو بسيار منحصر به فرد است و شباهت‌های بسیاری به حرکات شرقي خصوصا حرکات اعراب و هند دارد و بدين‌ترتيب با ديگر فرم‌هاي اروپايي از بنيان تفاوت دارد.
- گیتار
مهمترین نقش گیتار در موسیقی فلامنکو همراهی کردن خواننده می‌باشد. وظيفه گيتاريست در اوايل ورودش به دنياى فلامنكو اين بود كه فضاهاى مناسب براى قطعه بيافريند و ملودى خواننده را با تمام افت و خيزهايش، با ريتمى واضح و قاطع تعقيب كند و با نواختن فالستاها يا بخش‌هاى كوتاه ملودى در بين ابيات خواننده، قطعه را رنگ آميزى كند. اما امروزه از گیتار فلامنکو به عنوان یک هنر جداگانه نیز استفاده می‌شود و می‌توان گفت در حال حاضر تنها عنصر فلامنكو است كه به تنهايى به هنرنمايى می‌پردازد. امروزه گیتار جزو اصلی این موسیقی بشمار می‌آید و در بسیاری موارد دیده می‌شود که نقش تکنوازی گیتار در موسیقی فلامنکو نه تنها از آواز کمتر نیست، بلکه در رتبه‌ی بالاتری قرار گرفته است.
واژه پالو معادل دستگاه در موسیقی ایرانی است. اغلب نام پالوها اسم شهري است كه پالو در آن شکل‌گیری پيدا كرده است. هر يک از پالوها هارموني، کمپاس و ويژگی‌های مخصوص به خود را دارند. در واقع امروزه بیش از پنجاه پالو وجود دارد که برخی از آنها به ندرت اجرا می‌شود. برخی از این فرم‌ها بدون همراهی و برخی با همراهی اجرا می‌شود. همراهی می‌تواند آواز، رقص و یا ریتم باشد.
نمونه اجرا گیتار فلامنکو
موسیقی پاپ
برای آشنا شدن با موسیقی پاپ بهتر است ابتدا توضیح کوتاهی درباره موسیقی مردم پسند یا Popular music بدهیم، موسیقی مردم پسند، به هرنوع سبک موسیقی گفته می‌شود که در دسترس عامه مردم است و به شکل تجاری عرضه می‌شود.
این نوع موسیقی در دهه پنجاه میلادی آغاز شد. به لحاظ ماهیت، مردمی بودن و دسترس‌پذیری آن برای عموم باعث شد تا نقطه مقابل موسیقی کلاسیک که همواره موسیقی طبقه برگزیده و روشنفکر جامعه بوده است قرار گیرد.
گیتار ,گیتار کلاسیگ ,گیتار پاپ, گیتار فلامنکو ,گیتار جاز ,موسیقی ,راک ,ساز زهی ,پاپ ,آهنگ پاپ ,ساز جهانی ,گروه نوازی ,موسیقی کلاسیک ,موسیقی غربی,پاپ
| 4 نفر این مطلب را دوست داشته |  |
